İçinde bulunduğumuz Ramazan ayı nedeniyle her yerde vıcık vıcık "din istismarı" ve ’Osmanlı seviciliği’ yapılan bu günlerde, ben Mustafa Kemal ATATÜRK’ümüzün çok az bilinen bir özelliğini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Bu ülkede sürekli birileri İsmet İnönü’nün cami kapattırdığını söylerken (ki bu kocaman bir yalandır.) nedense hiç kimse Atatürk’ün cami yaptırdığını, cami yapımına katkıda bulunduğunu söylemez[1].

Oysa ki, Dünya yuvarlağının batısında ve doğusunda ilk okunan ezanlarda Atatürk'ün de katkısı vardır.

’Nasıl yani?’ dediğinizi duyar gibiyim!

Şöyle ki:

Fransa’daki Paris Camii (la Mosquée de Paris) ve Japonya’daki Tokyo Camii (Tokyo Jamii Mosque) Atatürk’ün yardımlarıyla tamamlanmıştır.Her iki camide de Atatürk'ün katkısı vardır[2]
Dahası, Kurtuluş Savaşı'nda büyük zarar gören Eskişehir Mihalıççık Camii de bizzat Atatürk tarafından yeinden yaptırılmıştır. Bu yazımı okumdan önce lütfen Atatürk ve İnönü döneminde yaptırılan ve tamir ettirilen onlarca cami için "CAMİ YALANLARINA YANIT VERİYORUM" yazıma bakınız lütfen!

PARİS CAMİİ (la Mosquée de Paris)

Mustafa Kemal Atatürk, Paris Camii´nin yapımı için «bizim de çorbada tuzumuz bulunsun» diyerek, aralıklarla belli bir miktar para göndermiştir. Atatürk´ün ölümünden sonra bu yardım kesilmiştir.[3]

Paris Camii ve Enstitüsü rektörü Abbas Bencheikh El Hocine ’Mustafa Kemal Atatürk´den Paris Camii´nde ışıklar ve izler bulunduğunu’ ifade ederek bu gerçeği doğrulamıştır[4]

Caminin şeref defterine göre de II. Abdülhamit’le ve M. Kemal Atatürk’ün Paris Camisi’nin inşasına maddi ve manevi katkıları olmuştur.[5]

TOKYO CAMİİ (Tokyo Jamii Mosque)

Avrupa’da Paris Camii’nin yapımına katkıda bulunan Atatürk, Asya’da ise Tokyo Camii’nin yapımına katkıda bulunmuştur.
1931 yılında Türkiye’ye gelip Atatürk’ü ziyaret eden Japon Elçisi Torijori Yamada, Atatürk’le yaptığı görüşmede, Atatürk’e, Tokyo’da Kazan Türklerince yaptırılmasına karar verilen bir camiye yardım etmesini teklif etmiştir. Yamada'ya göre Atatürk de bu teklifi kabul ederek 1938’de tamamlanan Tokyo Camii’ne katkıda bulunmuştur. (6)
Bu nedenle olsa gerek ki, Tokyo Camii'nin 1938'deki açılışı sırasında cami içine Japonya bayrağıyla birlikte sadece Türkiye bayrağı asılmıştır.(7) Bu durum bu iddiayı daha da kuvvetlendirmektedir.
Sunay Akın’ın o tatlı heyecanıyla biraz da abartarak dediği gibi: ’Bu millet şunu biliyor mu! Bu gezegenin en doğusundaki (ve batısındaki) sabah ezanının ilk okunduğu camiyi Mustafa Kemal Atatürk yaptırmıştır.’
Aslına bakılacak olursa genç Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında dış ülkelerdeki cami yapımıyla ilgilenecek, bu camilere para yardımı yapacak lüksü ve gücü yoktur. Ancak emperyalizmi dize getiren ilk Müslüman olan Atatürk, dünya Müslümanlarının Kurtuluş Savaşı'na yaptıkları yardımı da hatırlayarak- dünya Müslümanlarına sembolik de olsa yardım etmeyi uygun görmüş olabilir. Üstelik o bu sembolik yardımları hiçbir zaman "gösteriş" malzemesi de yapmamıştır. Eğer bu iddialar doğruysa gerçekten böyle yardımlar yapılmışsa, bu yardımlar son derece sesiz ve gösterişsiz bir şekilde yapılmıştır.
ESKİŞEHİR MİHALIÇÇIK CAMİİ (Aşağı Camii)
Atatürk'ün Paris'te ve Tokyo'da cami yapımına katkıda bulunduğu iddialarına burun kıvıranlara bizden bir örnek verelim. Atatürk, Erzurum Kongresi`nden ölümüne kadar hep yanında ve hizmetinde olan Mihallıççıklı Emir Çavuşu Ali Metin aracılığıyla 5 bin lira gönderip, Yunanlılar`ın işgal sırasında yakıp yıktıkları ve imkanları olmadığı için Mihallıççıklıların yaptıramadığı kasabanın tek camisini yeniden yaptırmıştır.
Atatürk`ün tüm masraflarını bizzat karşılayarak yaptırdığı bu cami, bugün Mihallıççık`tadır ve `Aşağı Camii` veya "Mihalıççık Atatürk Camii" diye adlandırılmaktadır.
Ali Çavuş (Metin), Atatürk’ün en yakınlarındandır. Ailesi aslen Malatyalı’dır. 1877-78 yıllarındaki Osmanlı-Rus savaşı sırasında, aile Eskişehir’e göçmüş, eski ismiyle Mihalıççık ’Çukurviran’ köyüne yerleşmiştir. Bilahere babası Hacı İsmail, aileyi Mihalıççık’a getirmiştir. Babasından dolayı da ’Hacıların Ali’ diye anılmıştır.
Ali Metin Çavuş, Birinci Dünya Savaşı’nın en hızlı olduğu dönemde 1915 yılında, daha 18 yaşındayken askere alınmıştır. O zamana göre iyi bir eğitimi vardır. Bunun için de Sivas’ta askerken ’Küçük Zabit Mektebi’ne alınmış. Burada Enver Paşa’nın dikkatini çekmiş, onun karargahında hizmet vermiştir. Savaştan yenilgiyle çıkmamız üzerine tekrar Anadolu’ya dönmüş, Kazım Karabekir Paşa’nın başında bulunduğu 15. Kolordu’da askerliğine devam etmiştir.Orada da kendisini göstermiş. Atatürk’ün Erzurum’a gelmesi üzerine Karabekir Paşa, Ali Metin’i, 3 Temmuz 1919 günü Atatürk’ün hizmetine ’Emir çavuşu’ olarak vermiş, Atatürk’ü ölümüne kadar, özellikle Kurtuluş Savaşı süresince yakınlığı devam etmiştir. Atatürk’ün yemeklerini Ali Çavuş yapmıştır.
Halk dilinde ’Aşağı Cami’, asıl ismiyle ’Cami-i Kebir’ 1302(1886) yılında Sivrihisarlı Hacı Süleyman tarafından yaptırılmıştır. O tarihlerde Mihalıççık, Sivrihisar’a bağlı bir kasabadır. Mihalıççık da Yunan işgaline uğramıştır.Cami, Yunanlılar tarafından tahrip edilmiştir. Uzun süre tamir edilememiştir. Ta ki, Atatürk yeniden yapımı için 5 bin lira gönderinceye kadar.
Özetle, Ali Metin’in vesile olmasıyla Atatürk, 5000 lira vererek Mihalıccık Camii'nin yeniden yapılmasını sağlamıştır. (8)
***
Atatürk, hiçbir zaman İslamla kavgalı olmamıştır; o gericilikle, bağnazlıkla, Arapçılıkla savaşmıştır. Herşeyden önce o kendini hep emperyalist Batıya meydan okuyan bir Müslüman, bir Doğulu olarak görmüştür. Doğu’nun sanatını, kültürünü, mimarisini, yaşam birçimini en mükemmel biçimde yaşatmaya ve tanıtmaya çalışmıştır. Mensup olduğu dinle her zaman gurur duymuştur. Dinle ve dindarla değil, hurafeyle ve dinciyle (yobazla) mücadele etmiştir. (Atatürk'ün din anlayışı konusunda Türkiye'deki en kapsamlı çalışma için Bkz. Sinan Meydan, ATATÜRK İLE ALLAH ARASINDA "Bir Ömrün Öteki Hikayesi", İnkılap Kitabevi, İstanbul, 2009 ).

Not: Biliyorum, bu yazımdan sonra yine, Atatürk’ün dinle, Kuran’la, camiyle uzaktan yakından hiçbir ilgisi olmadığına inanmak isteyen bazı Tanrıtanımazlarca ve bazı Yobazlarca ağır hakaretlere maruz kalacağım, ezberi bozulanlarca çirkin saldırılara uğrayacağım: Ama GERÇEK ATATÜRK’ÜN ortaya çıkarılması adına bütün bu hakaretlere ve saldırılara göğüs germeye devam edeceğim’
Sinan MEYDAN

12 Ağustos 2011

Kaynaklar - Dipnotlar

[1] ’İsmet İnönü camileri kapattırdı, han, hamam, otel tuvalet yaptırdı’ yalanına verdiğim belgelere dayalı cevabı, Eylül 2011 de çıkacak ’Cumhuriyet Tarihi Yalanları, 2. Kitap’ adlı eserimde bulabilirsiniz.

[2] Paris Camii 1926 yılında, Tokyo Camii ise 1938 yılında tamamlanmıştır.

[3] Üzeyir Lokman Çaycı’nın Paris Camii ve Enstitüsü rektörü Abbas Bencheikh El Hocine’le yaptığı röportajdan; Üzeyir Lokman Çaycı, ’Paris Camisinde Atatürk’ten Işıklar ve İzler Var’, Aktüel dergisi, 26 Eylül 2009.

[4] Çaycı, agm.

[5] İsmail Yakıt, ’Birikimli ve Bulunmaz Bir Dost Prof. Dr. Hüseyin Ayan Hoca’, AÜ, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.39, Erzurum, 2009. s.1.
[6] Hakan Yılmaz, ’Yamamada Torijori: Abdülhamit’ten Türkçe Öğrendi Atatürk’e Japonca Öğretti’, Zaman gazetesi, 6 Mayıs 2006. (Elimizde, Yamada'nın Atatürk'e Japonca öğrettiği iddiasını doğrulayan hiçbir somut belge yoktur.) Tokyo Camii üzerine yazılan az sayıdaki kitapta ve Tokyo Camii sitesinde "Atatürk ve Tokyo camisi hakkında hiçbir bilginin" olmamasının kanımca iki temel nedeni vardır: Birincisi bu konuda yeterli araştırma yapılmamış olması, yapılsa bile bu konudaki iddianın inandırıcı bulunmaması, ikincisi ise bazı çevrelerin Atatürk'ün cami yapımına katkıda bulunmuş olması ihtimalinden bile fena halde rahatsız olmalarıdır.
(7) Ahmet Uzunoğlu, Tokyo Camii, Ankara, 2003, s.12 (Fotoğrafta japon ve Türk bayrakları açıkça görülmektedir.)
(8) Ali Metin Çavuş’tan nakleden Yurdakul Yurdakul, Atatürk’ten Hiç Yayınlanmamış Anılar, İstanbul, 2005, s.156.
Torijori Yamada'nın yazdığı kitaplar şunlardır:
Yamada, Torajiro (1896). Letter addressed to Soho TOKUTOMI. No.2. Tokutomi Soho Memorial Hall Shiozaki Foundation.
Yamada, Torajiro (1899). ’Toruko Jijo’. Taiyo, Volume 5, No.20.
Yamada, Torajiro (1911). Toruko Gakan. Hakubunkan.
Yamada, Torajiro (1939). ’Kaikyo Gojunen no Toruko’ Kaikyoken. 3-3/4.
Fotoğraflar

Atatürk’ün Yapımına katkıda bulunduğu iddia edilen Tokyo Camii (1938)




Atatürk’ün yapımına katkıda Bulunduğu Paris Camii (1926).

Atatürk'ün çok az bilinen bir özelliği olduğu belli oluyorki çoğu kişi bilmediğinden sanırım kendisini dinsiz olarak nitelendiriyordu, nitelendiriyor. Kendisinin islam düşmanı olduğunu düşünenler bile var. Eğer Atatürk dinsiz olsaydı tamamı sayılacak derecede müslüman olan bir ülke için savaşlarda can fedakarlığı yapıp kendi sağlığından geçmezdi. Vatanı için herşeyi yapmış, hiç bir zamanda insan ayrımı yapmamıştır. Onun dinli yada dinsiz olduğu kavgasına tutuşanlar savaşlarda zarar verenlerden daha çok zarar veriyorlar Atatürk'e